De vier aspecten van het leven

Het pad van bewustwording is naar mijn mening een levenslange pad. Of misschien wel een "eeuwige" pad spiritueel gezien. Het is misschien niet altijd makkelijk, maar wel vervullend. Niet voor niets richt ik me al jaren op zelfonderzoek en bewustzijnsgroei en ben ik hierin mijn eigen bedrijf begonnen. In onze samenleving worden de aspecten mentaal en fysiek vooral ontwikkeld en geleefd. Maar daarmee doen we de andere twee aspecten, emotioneel en spiritueel, in ons leven tekort. Hierdoor kan er een disbalans ontstaan, waardoor ontwikkeling en evenwicht kan stagneren. Wat zijn nu deze aspecten, hoe ontwaken die en hoe kan je de ontwikkeling van een aspect bevorderen? Daar gaat dit artikel over.

Het eerste aspect wat ik benoem is het spirituele aspect. Dit is het fundament voor de ontwikkeling van de andere aspecten. Je zou het je innerlijke essentie kunnen noemen; je ziel. Het verbindt je met iets groters, de universele bron. Het geeft je leven zin en betekenis. Het zorgt ervoor dat je je verbonden voelt met alles om je heen. Religie en de bijbehorende regels en geestelijke gedachtegoed raken bij velen steeds meer op de achtergrond. Dat kan een gevoel van innerlijke leegte geven. Je bent je er hier misschien wel vagelijk van bewust, maar weet niet goed dat dit komt omdat er te weinig verbinding is met dit aspect in je leven. Deze leegte kan onbewust opgevuld worden met het najagen van materiële dingen, macht, succes, perfecte relaties, verslavingsgedrag etc. Met als doel een bepaald soort bevrediging te vinden voor deze leegte. Maar dit werkt niet op de lange duur omdat er sprake is van een geestelijke leegte. Deze leegte kan gevuld worden als je bewust aandacht geeft aan dit aspect en manieren vindt om regelmatig contact te maken met de diepere laag in jezelf.

Hoe ontwaakt je spirituele aspect? Voor sommige mensen begint een spiritueel besef heel spontaan en onverwachts, door een bijzondere ervaring wat zich in degene voltrekt met een diep gevoel van "eenheid". Dat kan een bijna-dood-ervaring zijn, een visioen of iets anders. In mijn verhaal over de aha-ervaringen in mijn leven, vertel ik zelf iets over zo'n ervaring. Maar ook stilte en vrede om je heen zoals in de natuur, tijdens een meditatie of gebed, of rondom een sterfbed kan tot een spirituele ervaring leiden. Bewustzijnsverruimende middelen kunnen hier ook voor zorgen maar is niet zonder gevaar. Vaker ontwaakt of groeit dit aspect door een grote lichamelijke en/of emotionele crisis; als de grondvesten van het bestaan gaan schudden. 

Hoe bevorder je de ontwikkeling van dit aspect? Alles wat je met heel je hart doet of ervaart is hier goed voor. Het voedt je ziel. Meestal ben je dan ook met volle aandacht met iets bezig, waardoor je helemaal in het moment leeft. Maar ook het niets doen maar juist "gewoon" even ontspannen zijn, geeft je de ruimte om uit te rusten en op te laden. Hierdoor gaat je aandacht als het ware naar je binnenwereld en kan je de zachte innerlijke stem horen. 

Wat voel je als je verbonden bent met je spirituele aspect? Als je je verbonden voelt met je spirituele kern, dan ervaar je een gevoel van veiligheid, vertrouwen, vrede en vervulling. Een gevoel van thuis zijn, waar je bent. 

Het tweede aspect in je leven is het mentale aspect. Dit omvat o.a. je intellect, je visies, je gedachtepatronen, je overtuigingen, je waarden en ideeën over het leven. Bij dit aspect gaat het erom dat je bewust meningen, overtuigingen en waarden kiest die je aanspreekt en die de ontwikkeling van je bewustzijn bevordert. De meeste overtuigingen etc. die je hebt zijn onbewust en aangereikt - of geleerd door familie, religie, maatschappij, levenservaring. Al deze overtuigingen bepalen hoe jij naar het leven kijkt en hoe je dingen ervaart. Het is een bepaalde bril waarvan je niet weet dat je die op hebt. Maar als je er van bewust wordt, kan je de bril af doen of een andere opzetten. 

Hoe ontstaat pijn op dit aspect? Is jou wel eens gezegd dat je dom bent, of werd je vergeleken met een ander die beter, slimmer is dan jou? Of leer jij misschien niet via de logica zoals op school geleerd wordt maar meer intuïtief, waardoor je bent gaan twijfelen aan je intelligentie? Dan kan je op dit aspect gekwetst zijn. Een gevolg kan zijn dat je een overactieve innerlijke criticus ontwikkelt . Een innerlijke stem die steeds zegt wat je niet goed doet, je een naar gevoel over jezelf geeft en je laat vergelijken met anderen. Een sterke innerlijke criticus is een aanslag op jezelf. Het verhindert je om je spontaan uit te drukken, om nieuwe dingen aan te gaan etc. Heb jij last van een actieve innerlijke criticus en wil je daar meer over lezen en misschien wat aan doen? Lees dan eens het boek "de innerlijke criticus ontmaskert" van Hal en Sidra Stone. 

Hoe bevorder je de ontwikkeling van het mentale aspect? Als je het gevoel hebt dat je wel wat steun kan gebruiken in je mentale ontwikkeling dan kan je weer terug naar school gaan en een vak of studie kiezen dat je interesse heeft. Maar als school een last voor je is, dan kan je ook op zoek gaan naar alternatieve vormen van leren. Workshops, seminars bezoeken of boeken lezen over bepaalde onderwerpen. Je vroegere interesses zijn een mooie richtwijzer hiervoor. Wil je bewuster worden van je overtuigingen? Let dan goed op terugkerende gedachten, die rondmalen in je hoofd. Waar komt het vandaan? Heb je het overgenomen van iemand? Naarmate je besef van je gedachtenwereld groeit, ga je ook meer open staan voor andere ideeën, visies en overtuigingen. Deze kunnen beter bij je passen dan hetgeen je al kent. Stap voor stap laat je dan de mentale dingen los die je beperken en behoud je de (nieuwe) nuttige dingen. 

Een volgend aspect is het emotionele aspect. Dit aspect gaat over al je emoties en gevoelens. Ze zijn een belangrijk aspect in je leven. Geen van de emoties is van zichzelf negatief. Ze hebben alle een reden om gevoeld te worden. In plaats van ze af te wijzen of ze uit de weg te gaan, mogen we nagaan wat ze je willen vertellen. Ze geven je informatie over onvervulde behoeften, ze zetten aan tot actie en waarschuwen je voor dingen.

Bij veel mensen zit er pijn op dit aspect vanwege de vele boodschappen vanuit de kindertijd. Zoals; (grote) jongens huilen niet; een meisje mag niet boos zijn; wind je niet zo op; houd je rustig; nergens voor nodig om je zo te voelen etc. Hierdoor werd je subtiel of openlijk aangeleerd je emoties te vrezen, te verbergen en/of te ontkennen. Dit kan heel diep geworteld raken van binnen en schade aanrichten aan jezelf doordat je in feite een deel van jezelf afwijst. Geblokkeerde emoties kunnen een belangrijke oorzaak zijn voor lichamelijke klachten of spelen er tenminste een rol in. Het herstellen van geblokkeerde emoties kan een belangrijke onderdeel zijn van lichamelijk herstel. 

Er zijn ook mensen met een tegenover liggend probleem. Die worden juist overmand door alle emoties en hebben moeite daarin het evenwicht te bewaren. Herken jij dit? Dan is de kans groot dat je de onderdrukte emoties van mensen om je heen draagt en uit; naast die van jezelf. En dan heb je mensen die vast zitten in een bepaalde emotie en steeds van daaruit op hun omgeving reageren. 

Hoe bevorder je het emotionele aspect? Ten eerste door er bewust van te zijn dat je kan kiezen hoe je er mee om wil gaan. Wil je ze ontkennen, door te doen alsof alles goed is en ze in te slikken. Door eraan toe geven en ernaar te handelen, bijvoorbeeld door te gaan schreeuwen en met iets te gooien. Of ze bewust onder ogen zien en eraan te werken, door aan jezelf en eventueel de ander te vertellen wat je voelt en de tijd te nemen de gevoelens serieus te nemen. Ten tweede door contact te maken met wat je voelt, dit eerlijk tegen iemand te zeggen (een vertrouwd empatisch persoon) en een meelevende reactie mogen ontvangen van die persoon. Hierdoor krijg je de bevestiging dat het okay is wat je voelt en dat je hier niet alleen in staat. Dus let goed op aan wie je je emoties en gevoelens toevertrouwd. Ook is het belangrijk dat je jezelf leert geven wat je nodig had en hebt op dit aspect. Mocht je hier wat dieper op in willen gaan, dan kun je altijd mijn e-boek bestellen; ik en mijn innerlijke kind. 

Wat voel je als je goed verbonden bent met al je emoties en gevoelens? Als je jezelf echt kunt accepteren met al je gevoelens en emoties, dan voel je onvoorwaardelijke liefde voor jezelf. En hierdoor kan je medeleven en liefde voor anderen voelen. je ervaart kalmte omdat je geen innerlijke strijd meer voert rondom het hebben van al je emoties en gevoelens en jezelf met alles erop en eraan hebt aanvaard.  

Het laatste aspect is het fysieke aspect. Dit omvat alles wat met je lichaam te maken heeft. Honger, dorst, moeheid, behoefte aan aanraking of beweging, genieten van een zonsondergang of een bloem, luisteren naar muziek, dansen etc. In feite kan je van nature de behoeften en gewaarwordingen van je lichaam aanvoelen; het geeft duidelijke boodschappen af. Toch hebben we geleerd ons hiervoor af te sluiten. Omdat het nu niet uitkomt, omdat je verstandelijke ideeën hebt over wat goed is voor je lichaam en je lichaam je wil oplegt of je lichaam verdooft met bepaalde stoffen of voedingsmiddelen. 

Hoe ontstaat pijn op dit aspect? Vanuit bepaalde stromingen kan je de boodschap hebben gekregen dat het lichaam onwaardig is en ondergeschikt aan de geest en ziel. Of je hebt geleerd dat je lichaam op elk moment het slachtoffer kan worden van een ziekte, dat externe mensen of instanties (artsen, ziekenhuizen) moeten opknappen. De regie voor je lichaam wordt dan uit handen gegeven. Er zijn mensen die hun lichaam beschouwen als de vijand en het streng onder controle houden door extreem te sporten, te hongeren etc. Hoe erg zal je lichaam dat wel niet vinden als het zo behandelt word?

Wat kan je doen ter bevordering van dit aspect? De kunst is je lichaam (weer) te leren begrijpen en de signalen die je ontvangt goed te interpreteren en er naar te handelen. Natuurlijk zijn artsen van levensbelang, desondanks blijft het ook belangrijk om zelf te luisteren naar wat je lichaam je wil vertellen. Neem hiervoor gedurende de dag de tijd om even stil te staan bij wat je voelt in je lichaam en waar het nu behoefte aan heeft. Handel daarnaar. Daarnaast is het belangrijk om vriendschap met je lichaam te sluiten en te leren erkennen en waarderen wat het elke dag voor je doet. Als laatste is het belangrijk om tijd te nemen om te kijken of er emotionelen, mentale en spirituelen factoren zijn die misschien een fijne gezondheid in de weg staan. Mochten die er zijn dan is het raadzaam om die, eventueel met ondersteuning, op te gaan lossen.

Dit is het boek in een notendop. Als laatste heb ik een oefening uit dit boek gehaald waarmee je voor jezelf globaal kan bepalen hoe de vier aspecten in je leven aanwezig zijn.

Oefening: de vier niveaus bepalen

Deze oefening komt uit het boek "helen vanuit je essentie" van Shakti Gawain

Met deze oefening kun je globaal voor jezelf bepalen welk van de vier aspecten je hebt ontwikkeld en aan welk je aandacht mag geven. Trek jezelf even terug in stilte en denk eens na over onderstaande vragen. Schrijf dan de antwoorden op en beschrijf hoe je elk van de vier aspecten ervaart. Kan je op veel vragen bij een bepaald aspect ja antwoorden of is het eerder een nee? Voel je op een bepaald aspect weerstand of juist niet. 

Fysiek: voel je je gezond en actief? Houd je van je lichaam en voel jij je er prettig in? Kan je genieten van je seksualiteit? Voel jij je op je gemak in deze wereld? Ben je praktisch en nuchter? Zijn je financiën op orde? 

Emotioneel: sta je in contact met je gevoelens en kan je ze uiten? Durf je alle emoties (angst, verdriet, boosheid, liefde, vreugde) toe te laten? Kun je t.a.v. anderen de juiste grenzen stellen? Kun je op een hartelijke open manier met anderen omgaan?

Mentaal: Ben je tevreden met je verstandelijke vermogens? Kun jij helder nadenken en de duidelijk uitdrukken? Heb je normen en waarden die je tot steun en nut zijn? Sta je open voor andermans mening en ideeën zonder je al te makkelijk te laten beïnvloeden? 

Spiritueel: Voel je een zekere band met je spirituele bron? Kun je je tijd soms alleen en in stilte doorbrengen zonder afleidingen; gewoon even "zijn"? Sta je in contact met je innerlijke wijsheid (een innerlijke stem die inzichten doorgeeft) of je intuïtie (een gevoel of weten die je de juiste kant opstuurt)? Ken je ogenblikken in je leven dat je je één voelt met alles om je heen; dat alles ineens klopt?

Gedaan? Misschien heb je ontdekt dat er nog iets is dat je aandacht vraagt en wil ontwikkelen, hopelijk doe je dat. Of misschien ben je op alle niveaus al ontwikkeld en in evenwicht. Dat is dan heel fijn!