Wat leeft er onder het conflict?

Soms voel je het koken vanbinnen. Omdat iets je ineens raakt. Een situatie, een opmerking, een terugkerend patroon – en voor je het weet zit je middenin een innerlijk conflict of botsing met iemand in je omgeving. Niet voor de eerste keer en je vreest ook niet voor de laatste keer. Dan is er sprake van een vastgelopen conflict of patroon dat steeds terugkomt.

Misschien zeg je niets, maar voel je wel boosheid, verdriet of frustratie: het voelt uitzichtloos of vermoeiend. Het levert pijn op omdat je je dan niet gehoord of erkend voelt. Of je zegt wél iets, maar er ontstaat stilstand: je komt niet echt verder.

De magische vragen van de dromenvanger

In het werk van Julie en John Gottman – bekend van hun jarenlange onderzoek naar relaties – kwam ik een prachtige benadering tegen in dit soort situaties: de 6 magische vragen van de dromenvanger.

Deze vragen zijn oorspronkelijk bedoeld om koppels beter te helpen begrijpen wat er onder hun terugkerende ruzies leeft, zodat ze zicht krijgen op wat hen werkelijk raakt en verbindt. Ruzies die wel belangrijk zijn omdat het vaak over diepere thema’s gaan zoals:

• Verschillen in waarden of levensdoelen
• Kinderen wel of niet
• Spiritualiteit
• Geld
• Gezinsleven of seksualiteit

De Gottmans zeggen niet: los het conflict op, maar: ontdek de dromen en verlangens die eronder liggen. Dáár zit volgens hen de sleutel tot beweging.

Ik vertaalde deze vragen in mijn eigen woorden, zodat ze ook helpend kunnen zijn in andere situaties waarin je het contact met jezelf of een ander dreigt te verliezen.

Hoe je op 3 verschillende manieren met deze vragen kan werken

Deze vragen nodigen uit om dieper te kijken. Niet naar wie er gelijk heeft, maar naar wat er werkelijk toe doet. Of je dat nu samendoet als je ergens boos over bent, of puur voor jezelf. Ze helpen je om meer duidelijkheid te krijgen over je gevoelens t.a.v. terugkerende thema’s.

1. Een andere manier van samen ruzie maken – boor een andere laag aan

Stel om de beurt de magische vragen aan elkaar over het onderwerp van jullie ruzie en luister zonder oordeel naar de antwoorden. De vragen brengen je misschien niet direct bij een oplossing, maar wel bij een stuk erkenning. Ze helpen om elkaar beter te begrijpen, en soms ook om de ander op een nieuwe manier te horen.

1. Wat geloof jij over dit onderwerp — en waarom raakt dat je zó?
2. Heb je bepaalde waarden of overtuigingen die verband houden met je standpunt?
3. Speelt er in dit onderwerp voor jou iets mee vanuit vroeger? Een ervaring, herinnering of moment dat je gevormd heeft — en dat nu (onbewust) meespeelt in de ruzie?
4. Welke gevoelens roept dit bij je op?
5. Wat is je ideale droom op dit vlak? Als je met een toverstaf mocht zwaaien en precies zou hebben wat je wilt, hoe zou dat er dan uitzien?
6. Zit er een dieper doel of verlangen onder voor jou? Zo ja wat?

Misschien merk je dat je op sommige vragen niet direct een antwoord hebt. Zeg dat dan tegen je gesprekspartner. Zeg bijvoorbeeld: "Ik zou hier graag op willen antwoorden, maar ik heb meer tijd nodig om hierover na te denken." Neem de tijd om dat te doen, maar kom er wel op terug. 

Hoe luister je écht naar de ander?

Veel mensen willen elkaar wél begrijpen, maar weten niet goed hoe. De kracht van deze vragen zit niet alleen in het stellen, maar vooral in het luisteren.

Deze luisterregels helpen tijdens het stellen van de magische vragen:

• Laat de ander uitspreken zonder te onderbreken
• Stel geen verhelderingsvragen tussendoor – bewaar ze voor later
• Herhaal eventueel wat je hoorde (“Wat ik je hoor zeggen is…”)
• Erken het gevoel, zelfs als je het standpunt (nog) niet begrijpt
• Bedank de ander voor zijn of haar openheid

Niet altijd gemakkelijk, wel verbindend

Jezelf of de ander deze vragen stellen kan al ruimte geven. Ruimte om te voelen wat er echt speelt. Vaak een diep verlangen om gezien te worden in wat voor jou van waarde is.

Verbinding ontstaat niet persé omdat je het direct met elkaar eens bent, maar omdat je voelt dat de ander je écht probeert te begrijpen! Of het nu gaat om je partner, een vriendin, je moeder… of die kritische stem in jezelf. En dat is een belangrijke stap naar verbinding.

2. Wat komt er steeds weer terug? 

Na een gesprek met de ander kan er juist iets in jezelf bovendrijven. Een oude pijn, een steeds terugkerend gevoel, of een patroon dat je herkent uit eerdere situaties. Je voelt dat iets je raakt, maar weet misschien nog niet meteen waarom. Dan helpt het om te onderzoeken: Wat komt er telkens terug?

Is er een patroon te ontdekken? Bijvoorbeeld:

• Voel ik me vaak verantwoordelijk?
• Heb ik snel het gevoel dat ik tekortschiet?
• Komt het thema ‘vrijheid’ of ‘controle’ telkens terug?

Deze terugkerende gevoelens of thema’s kunnen aanwijzingen zijn. Ze wijzen vaak op iets dat belangrijk voor je is, maar nog niet helemaal in beeld is. Door jezelf deze droomvraag te stellen — “Wat zou ik het allerliefste willen dat hierin gezien of gehoord wordt?” — sta je jezelf toe om hier even bij stil te staan. Het helpt je om jezelf op een dieper niveau serieus te nemen. 

3. Oefening – In gesprek met je binnenwereld

Soms heb je een innerlijk conflict, wat zich uit in botsende stemmen in jezelf. Bijvoorbeeld:

• Een deel van jou wil ruimte en vrijheid,
  een ander deel wil veiligheid en controle.
• Een deel wil iets nieuws proberen,
  een ander is bang om te falen.

Juist deze innerlijke tegenstellingen kunnen waardevolle boodschappers zijn. Ze laten je zien dat er meerdere verlangens in jou leven, die elk gehoord willen worden. Door deze stemmen bewust aandacht te geven, creëer je meer duidelijkheid en ruimte om te ‘horen’ wat er speelt.

Neem even de tijd voor jezelf zonder afleiding. Stel je voor dat je deze twee botsende stemmen uitnodigt aan tafel en jij bent de gespreksleider. Je mag de botsende stemmen om de beurt het woord geven. Gebruik daarbij de zes vragen van de dromenvanger als gespreksstarter.

Het kan helpen om ze op te schrijven in de vorm van een gesprekje tussen de twee kanten in jezelf, alsof je de één een vraag stelt en de ander antwoord geeft.

Bijvoorbeeld:

“Wat geloof jij over deze stap?”
“Welke ervaring uit het verleden maakt dat je zo twijfelt?”
“Wat verlang je ten diepste?”

Luister naar wat deze delen in jou willen zeggen. En wie weet ontstaat er ruimte voor een beetje meer begrip voor jezelf.

Afsluitend

Of het nu gaat om een conflict met een ander of met jezelf: de magische vragen helpen je om beter te begrijpen wat er écht speelt. Wat je voelt en wat je belangrijk vindt. En dat kan al genoeg zijn om weer een beetje dichter bij jezelf en de ander te komen.

Loop jij steeds vast op een terugkerend thema?
Neem gerust contact met me op — ik denk graag met je mee.

Wil je eerst nog even verder lezen?
Misschien sluit dit artikel, als iets in jou wil veranderen – hoe je daar gehoor aan geeft, hier mooi op aan.